Lezingen
& cursussen 2022
Lezing Dialogues de Carmelites van Poulenc
Dinsdag 29 november 2022 om 20.00 uur Culturele vereniging 't regthuys te Nieuwkoop
Lezing over Hildegard von Bingen - haar leven en haar muziek
Maandag 28 februari 2022 - Nieuwkoop of
Woensdag 9 maart 2022 - Amsterdam
Aan de hand van haar inspiratiebronnen, in het bijzonder de muziek, lopen we het leven van Hildegard von Bingen na, abdis van het klooster Rupertsberg in Bingen in de 12e eeuw. Een tijd waarin de kerk het moeilijk had en in scheuring lag, waar Hildegard ook direct mee te maken had. Ze onderhield contacten met pausen, keizers en de abt Bernardus van Clairveaux van de cistercienzers, met wie ze een intensieve briefwisseling had. Vanuit haar mystieke visioenen, die zijn opgeschreven en later zijn uitgetekend, gaf ze raad en advies aan deze hooggeplaatste mensen, maar ook aan iedereen die haar om hulp vroeg. Tezamen met haar kennis van planten, de geneeskrachtige werking ervan en de werking van stenen en mineralen, was ze een veelzijdige vrouw die de krachten van natuur en religie met elkaar verbond.
Hildegard componeerde ook en schreef haar eigen versie van het gregoriaans. Daarmee was ze de eerste componist die bij naam bekend was. In de vele visioenen die ze had, die vooral gingen over de kerk en het geloof in die tijd, verwees er één heel direct naar de muziek en het componeren: 'Dan, in een visioen, componeerde en zong ik gezangen en melodieën om God te eren en zijn heiligen, terwijl ik nooit muziek had gestudeerd en niet eens wist hoe ik de neumen voor mezelf uit moest leggen'.
In de lezing maakt u kennis met deze mystieke, veelzijdige en getalenteerde vrouw, die haar tijd ver vooruit was en met het volgen van haar eigen weg nog steeds veel mensen inspireert. De combinatie van natuur, religie en muziek maakt haar voor mij een hele bijzondere en inspirerende vrouw die ik u graag beter laat leren kennen. In het bijzonder ook door haar muziek, die nauw gerelateerd is aan de liturgische muziek in haar tijd, het gregoriaans maar die tegelijkertijd ook een hele persoonlijke uitdrukking is van haar relatie met God, Maria, de natuur en de mens.
Van harte welkom!
Drie avonden over drie religieuze opera’s
In verband het coronavirus kon deze lezing niet doorgaan, maar wordt mogelijk in 2022 alsnog gegeven.
met Rob Polet
(diaken van de Nicolaasbasiliek)
♪ Samson et Dalila van Saint Saëns
♪ Dialogues des Carmelites van Francis Poulenc
♪ Aus Licht van Karl Stockhausen
Lezing over de Johannespassie van J.S. Bach
In verband het coronavirus kon deze lezing niet doorgaan, maar wordt mogelijk in 2022 alsnog gegeven.
Vergeleken bij de Mattheuspassie die veel langer is, en ook veel dramatischer is getoonzet, gaat Bach bij de Johannespassie heel anders te werk. Om te beginnen is het evangelie van Johannes een stuk korter, en is daarmee de muziek ook minder lang. Maar ook is de toon van het Johannesevangelie heel anders. Daar waar Mattheus vooral de emotie centraal stelt en genuanceerd het lijdensverhaal vertelt, gaat het bij Johannes meer om een theologische verhandeling over goed en kwaad en de beschrijving van het verhaal, meer dan de emotie.
Dat verschil hoor je ook terug in de muziek. Daar waar de Mattheuspassie meteen aan het begin al dramatisch en zwaar begint, en je als toehoorder als het ware direct in het (lijdens)verhaal wordt getrokken, blijf je bij de Johannespassie wat meer op afstand, omdat het minder om individuele gevoelens gaat, maar meer om het gevoel van het volk als geheel: de onrust en opwinding t.a.v. Jezus die in hun ogen onaantastbaar is geworden door zijn aanvaarding van het lijden en waar ze zich tegen af lijken te zetten. Die onrust is kenmerkend voor de muziek van de Johannespassie en is meteen bij het begin al hoorbaar en voelbaar in de instrumentatie.
In deze lezing wordt dieper ingegaan op de relatie tussen de tekst van het evangelie van Johannes over het lijden van Christus, en de manier waarop Bach dit op muziek heeft gezet. Met diverse muziekvoorbeelden om dit te illustreren.
Zie voor meer informatie ook:
https://www.obrechtkerk.nl/agenda/
Lezing Dialogues de Carmelites van Poulenc
Dinsdag 29 november 2022 om 20.00 uur Culturele vereniging 't regthuys te Nieuwkoop
 |  |
Lezing over Hildegard von Bingen - haar leven en haar muziek
Maandag 28 februari 2022 - Nieuwkoop of
Woensdag 9 maart 2022 - Amsterdam
 |  |
 |
Aan de hand van haar inspiratiebronnen, in het bijzonder de muziek, lopen we het leven van Hildegard von Bingen na, abdis van het klooster Rupertsberg in Bingen in de 12e eeuw. Een tijd waarin de kerk het moeilijk had en in scheuring lag, waar Hildegard ook direct mee te maken had. Ze onderhield contacten met pausen, keizers en de abt Bernardus van Clairveaux van de cistercienzers, met wie ze een intensieve briefwisseling had. Vanuit haar mystieke visioenen, die zijn opgeschreven en later zijn uitgetekend, gaf ze raad en advies aan deze hooggeplaatste mensen, maar ook aan iedereen die haar om hulp vroeg. Tezamen met haar kennis van planten, de geneeskrachtige werking ervan en de werking van stenen en mineralen, was ze een veelzijdige vrouw die de krachten van natuur en religie met elkaar verbond.
Hildegard componeerde ook en schreef haar eigen versie van het gregoriaans. Daarmee was ze de eerste componist die bij naam bekend was. In de vele visioenen die ze had, die vooral gingen over de kerk en het geloof in die tijd, verwees er één heel direct naar de muziek en het componeren: 'Dan, in een visioen, componeerde en zong ik gezangen en melodieën om God te eren en zijn heiligen, terwijl ik nooit muziek had gestudeerd en niet eens wist hoe ik de neumen voor mezelf uit moest leggen'.
In de lezing maakt u kennis met deze mystieke, veelzijdige en getalenteerde vrouw, die haar tijd ver vooruit was en met het volgen van haar eigen weg nog steeds veel mensen inspireert. De combinatie van natuur, religie en muziek maakt haar voor mij een hele bijzondere en inspirerende vrouw die ik u graag beter laat leren kennen. In het bijzonder ook door haar muziek, die nauw gerelateerd is aan de liturgische muziek in haar tijd, het gregoriaans maar die tegelijkertijd ook een hele persoonlijke uitdrukking is van haar relatie met God, Maria, de natuur en de mens.
Van harte welkom!
| Locatie: | 't Regthuys Reghthuysplein 1 Nieuwkoop | |
Locatie: |
Plein van Siena Rijnstraat 109 Amsterdam |
| Datum + tijdstip: |
maandag 28 februari 14.00 - 16.00 uur | |
Datum + tijdstip: |
woensdag 9 maart 19.30 - 21.30 uur |
| Prijs: | 15 euro | Prijs: | 9 euro | |
| Aanmelden: | catja@warkeweet.nl | Aanmelden: | info@pleinvansiena.nl |
Drie avonden over drie religieuze opera’s
In verband het coronavirus kon deze lezing niet doorgaan, maar wordt mogelijk in 2022 alsnog gegeven.
 |
 |
 |
♪ Samson et Dalila van Saint Saëns
♪ Dialogues des Carmelites van Francis Poulenc
♪ Aus Licht van Karl Stockhausen
Lezing over de Johannespassie van J.S. Bach
In verband het coronavirus kon deze lezing niet doorgaan, maar wordt mogelijk in 2022 alsnog gegeven.
 |
Vergeleken bij de Mattheuspassie die veel langer is, en ook veel dramatischer is getoonzet, gaat Bach bij de Johannespassie heel anders te werk. Om te beginnen is het evangelie van Johannes een stuk korter, en is daarmee de muziek ook minder lang. Maar ook is de toon van het Johannesevangelie heel anders. Daar waar Mattheus vooral de emotie centraal stelt en genuanceerd het lijdensverhaal vertelt, gaat het bij Johannes meer om een theologische verhandeling over goed en kwaad en de beschrijving van het verhaal, meer dan de emotie.
Dat verschil hoor je ook terug in de muziek. Daar waar de Mattheuspassie meteen aan het begin al dramatisch en zwaar begint, en je als toehoorder als het ware direct in het (lijdens)verhaal wordt getrokken, blijf je bij de Johannespassie wat meer op afstand, omdat het minder om individuele gevoelens gaat, maar meer om het gevoel van het volk als geheel: de onrust en opwinding t.a.v. Jezus die in hun ogen onaantastbaar is geworden door zijn aanvaarding van het lijden en waar ze zich tegen af lijken te zetten. Die onrust is kenmerkend voor de muziek van de Johannespassie en is meteen bij het begin al hoorbaar en voelbaar in de instrumentatie.
In deze lezing wordt dieper ingegaan op de relatie tussen de tekst van het evangelie van Johannes over het lijden van Christus, en de manier waarop Bach dit op muziek heeft gezet. Met diverse muziekvoorbeelden om dit te illustreren.
Zie voor meer informatie ook:
https://www.obrechtkerk.nl/agenda/
Lezingen & cursussen 2021
Lezing over Hildegard von Bingen - haar leven en haar muziek
Zonndag 10 oktober 2021 - Arnhem
|
 |
Aan de hand van haar inspiratiebronnen, in het bijzonder de muziek, lopen we het leven van Hildegard von Bingen na, abdis van het klooster Rupertsberg in Bingen in de 12e eeuw.
In de lezing maakt u kennis met deze mystieke, veelzijdige en getalenteerde vrouw, die haar tijd ver vooruit was en met het volgen van haar eigen weg nog steeds veel mensen inspireert. De combinatie van natuur, religie en muziek maakt haar voor mij een hele bijzondere en inspirerende vrouw die ik u graag beter laat leren kennen.
Geloof in de opera!
Samson et Dalila van Camille Saint Saëns en Dialogues des Carmelites van Francis Poulenc
Woensdag 20 en woensdag 27 oktober 2021 - Plein van Siena te Amsterdam
|
 |
 |
|
 |
In twee lezingen worden twee opera’s behandeld met een religieus thema. Op de eerste avond staat de opera ‘Samson et Dalila’ centraal, die gaat over de sterke Samson, die begaafd is met een enorme kracht en niet niet verslagen lijkt te kunnen worden. Het is de mooie Dalilah die hem zijn geheim weet te ontfutselen met dramatische gevolgen. Dit verhaal gaat terug op het verhaal over Simson uit het oude testament.
In de tweede opera ‘Dialogues des Carmelites’ begeven we ons in de geschiedenis van de Franse revolutie - eind 18e eeuw - en volgen we een groep zusters, karmelitessen, die gevangen genomen worden, en wier geloof door het geweld en de dreiging van de revolutie wordt getoetst. Het is een waargebeurd verhaal waarin Poulenc het leven van één zuster, Blanche, centraal stelt, van waaruit het verhaal vertelt wordt en wiens leven hier als een rode draad doorheen loopt.
Dionne geeft deze lezing samen met Rob Polet, theoloog en afgestudeerd op het thema
‘genade’ in de religieuze opera Franciscus van Olivier Messiaen. Hij is als diaken
verbonden aan en werkzaam in de Nicolaasbasiliek. Ze zullen zowel vanuit de muzikale
en historische context ingaan op beide opera’s als ook het verhaal vanuit een religieus
en theologische perspectief bekijken. En natuurlijk zullen er veel mooie fragmenten uit
de opera te horen en te zien zijn!
Voor meer informatie www.pleinvansiena.nl
Twee online lezingen over het Stabat Mater
Zaterdag 27 maart en vrijdag 2 april 2021 óf maandag 29 maart en vrijdag 2 april 2021
 |
'De diepbedroefde moeder stond wenend bij het kruis' is de eerste zin van het 'Stabat Mater' dat een prachtige en indringende tekst is over Maria, of beter gezegd van Maria, een klaagzang van de moeder van Christus, die haar zoon op het kruis ziet sterven en de emoties die dit teweeg brengt. Veel componisten zetten de tekst op muziek, waarvan de uitvoering van Pergolesi wel de meest bekende is. In de 15e eeuw werd het Stabat Mater als hymne opgenomen in de katholieke liturgie en o.a. gebruikt in de Veertigdagentijd als onderdeel van de Kruisweg, die op Goede Vrijdag wordt gelezen. Een tekst en muziekstuk dus dat bij uitstek past in deze tijd, en in het bijzonder in de Goede Week die gaat komen.
In 2 online lezingen zal ik diverse muzikale uitvoeringen van verschillende componisten laten horen, die zich hebben laten inspireren door deze emotionele tekst. De eerste lezing begint met een korte uitleg over het ontstaan van het Stabat Mater, de tekst en de oorspronkelijke Gregoriaanse versie, met daarna vooral de versies van een aantal Italiaanse componisten zoals Pergolesi, Vivaldi en Rossin. In de 2e lezing gaan we de muziekgeschiedenis door met uitvoeringen van verschillende componisten als Haydn, Dvorzak, Arv Pärt en mac Millan. Om te eindigen met een hedendaags, onlangs geschreven Stabat Mater.
Ik nodig je van harte uit om inspiratie op te doen met deze prachtige passiemuziek voor de komende tijd tot Pasen, via deze 2 lezingen, al zijn ze dan niet live. Maar de muziek blijft hetzelfde en de moeite van het leren kennen waard!
Lezingen & cursussen 2020
Lezing over het Gregoriaans en de toepassing ervan in deze tijd
Plein van Siena – Dominicaans centrum van
Woensdag 17 juni 2020
|
Dionne Brussee is als historicus afgestudeerd op de vernieuwing van het kerklied binnen de katholieke kerk in Nederland na het 2e VC. Ze heeft de overgang onderzocht van het Latijn en de Gregoriaanse zang naar de Nederlandstalige liturgische muziek en zo kennis gemaakt met deze Gregoriaanse gezangen, die haar zeer fascineren. Ze heeft ook zelf 5 jaar lang gezongen in een schola, de ‘Schola Arboris’. Deze is begonnen in de Boomkerk in Amsterdam West en zingt nu één keer per maand in de Papegaaikerk (o.l.v. Marianne Kalsbeek )
In deze lezing zal ze Dionne iets vertellen over het ontstaan en de ontwikkeling van deze oude liturgische zangstijl en een aantal gezangen laten horen. Ook is er ruimte voor gesprek en het uitwisseling van ervaringen met het Gregoriaans.
Zie voor meer informatie tzt ook:
http://www.pleinvansiena.nl/
Lezingen & cursussen 2019
Poulenc - Rebel en Monnik
Leven en werk van de Franse componist Francis Poulenc
15 november 2019, Huis van de Wijk Lydia
 |
 |
Ironisch, elegant en met religieuze
diepgang... Zo zou je de muziek van Poulenc goed
kunnen omschrijven. Zijn muziek maakt deel uit van een stijl die in
Parijs ontstond
binnen de ‘Group de Six’ in de jaren 20 van de vorige eeuw. Een stijl
die zich
afzette tegen de – wat zij noemden - sentimentele muziek van o.a.
Chopin en Debussy
en de zwaar romantische werken van b.v. Wagner, en daar een
lichtvoetige,
soms absurdistische vorm tegenover stelde. Poulenc ging daarbinnen ook
zijn
eigen weg, en had een hele eigen stijl, die onmiskenbaar was en nog
steeds heel
herkenbaar is. Hij werkte samen met eigentijdse dichters als
Apollinaire, Max Jacob,
Paul Eluard en Louise de Vilmorin. In deze
lezing maakt u kennis met deze bijzondere componist, die precies 120
jaar geleden
geboren werd in hartje Parijs: zijn leven, zijn inspiratie, zijn
leermeesters en
natuurlijk zijn muziek. Hij heeft in bijna elk oeuvre wel muziek
geschreven: voor
piano (hij was zelf pianist), voor de stem, voor instrumenten (in het
bijzonder blaasinstrumenten),
voor koren, voor ballet en hij schreef zelfs een opera. Van alle
genres zult u iets horen in de lezing.
Dionne Brussee - Amsterdam